چگونه بی‌خوابی را در کودکان از بین ببریم؟
یک مشاور خانواده گفت: بدخوابی در کودکان یکی از دغدغه‌های والدین است که به دنبال راهکاری برای کاهش این بدخوابی هستند.
سحر صمدی مشاور خانواده در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان؛ اظهار کرد: بدخوابی در کودکان یکی از دغدغه‌های والدین است که آنها به دنبال راهکاری برای رفع این عارضه هستند؛ خواب مناسب مانند غذا خوردن یکی از عوامل مهم در رشد کودک است، خواب خوب و کافی، تاثیر زیادی در رشد کودک دارد و بدخوابی و نداشتن استراحت کافی می‌تواند اثر مخربی بر روند رشد کودک بگذارد و عامل ایجاد اضطراب و نگرانی در والدین شود.
ویژگی‌های خواب کودکان:
این مشاور خانواده بیان کرد: از بدو تولد تا بزرگسالی ساعت‌های خواب متفاوت است و باید به این نکته توجه کرد که در هر کدام از بازه‌های زمانی کودک ساعت متفاوتی می‌خوابد؛ با در نظر گرفتن ساعت‌های مختلف خواب در کودکان، نوزاد، از تولد تا سه ماهگی، بین ۱۶ تا ۱۷ ساعت در شبانه‌روز می‌خوابد که این میزان، از سه تا 6 ماهگی، به هفت ساعت در شب می‌رسد.
صمدی با اشاره به اینکه کودک از شش تا ۹ ماهگی، شب‌ها کامل می‌خوابد، گفت: این تغییر ساعت در تمام زندگی کودک طبیعی است؛ خوب است بدانید که فرزندان از ۹ تا ۱۲ سالگی، معمولا هفت ساعت در شب می‌خوابند و 2 ساعت در روز استراحت می‌کنند که عواملی محیطی و ذاتی هم وجود دارد که ریتم خواب در کودکان را برهم می‌زند و امری طبیعی است.
علت "بی‌خوابی" در کودکان زیر 2 سال:
اضطراب‌ها و افسردگی‌های دوران کودکی از مهم‌ترین دلایل بی‌خوابی در کودکان است.
فربد فدایی متخصص روانپزشک و عضو هیئت مدیره انجمن علمی روانپزشکان ایران در گفتگو با خبرنگار بهداشت و درمان باشگاه خبرنگاران گفت: کودکان معمولا بیش از بزرگسالان نیاز به خواب دارند به طوری که در دوران نوزادی تقریبا 90 درصد اوقات زندگی نوزاد در خواب می‌گذرد.
فدایی ادامه داد: در حدود پنج الی شش سالگی کودک روزانه به 12 ساعت خواب احتیاج دارد، همچنین در دوران تحصیل نیاز کودک به خواب بین هشت الی نه ساعت در شبانه‌روز است و نوجوانان حداقل هشت ساعت خواب کامل را در شبانه‌روز باید داشته باشند.
وی گفت: چنانچه از میزان تعیین شده کاسته شود مشکلاتی را از نظر جسمی و روانی برای فرد ایجاد می‌کند.
عضو هیئت مدیره انجمن علمی روانپزشکان ایران اظهار داشت: اضطراب‌ها و افسردگی‌های دوران کودکی از مهم‌ترین دلایل بی‌خوابی کودکان است و در عین حال کودکانی که به علت بی‌توجهی پدر و مادر شب‌ها به میزان کافی استراحت نمی‌کنند، با احساس خستگی و خواب‌آلودگی و عدم تمرکز روبهرو می‌شوند و در آموختن درس دچار مشکل می‌شوند و حالت بی‌قراری پیدا می‌کنند.
این متخصص روانپزشک اذعان داشت: متأسفانه در سال‌های اخیر والدین همراه کودک تا پاسی از شب گذشته بیدار می‌مانند در نتیجه کودک هم به طور غیرارادی با مشکلات عدیده‌ای روبهرو می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: از مهم‌تریم علل بی‌خوابی کودکان زیر دو سال دردهای انقباضی روده‌ها، مشکلات گوارشی غذا، گوش درد، انگل، محیط پر سر و صدا و پرتنش، عدم مراقبت کافی همه از عوامل بی‌خوابی کودکان زیر دو سال است.
چرا بدخوابی به سراغ کودکان می‌آید؟
این مشاور خانواده یکی دیگر از علل بدخوابی در کودکان را مقاومت و ترس آنها به‌خاطر جدا خوابیدن از والدین دانست و گفت: این حالت باعث می‌شود که کودک، خواب منقطع و ناآرامی داشته باشد؛ در کودک و بیماری‌های جسمانی از جمله بیماری‌های تیروییدی و بعضی اختلالات خونی هم ممکن است اختلال خواب تولید کنند.
صمدی با تاکید بر اینکه کابوس دیدن، یکی از عوامل مهم بدخوابی در کودکان است، تشریح کرد: بچه‌ها در سنین سه تا 6 سالگی، دچار اضطراب‌هایی می‌شوند که مشکلات خواب را در پی دارد و معمولا برای خوابیدن، مقاومت می‌کنند.
بهترین واکنش به کودکانی که بدخواب شده‌اند:
وی گفت: دلایل مختلفی باعث می‌شود ریتم خواب و بیداری کودکان به‌هم بخورد؛ این برهم خوردن ریتم خواب باعث می‌شود کودک بدخلق شود و دایم نق بزند، یکی از راه‌هایی که می‌توان این وضع را اصلاح و خود و کودک‌تان را آسوده کنید این است که سعی نکنید هر ساعت از روز، او را مجبور کنید که بخوابد.
این مشاور خانواده با تاکید بر اینکه نباید در طول روز، کودک را با بازی کردن، خسته کرد، ادامه داد: کودک خود را عادت دهید که باید در تخت خود بخوابد و بعد از آن چراغ را خاموش کنید و بعد از آن یک داستان برایش تعریف کنید، بهتر است که یک داستان تخیلی باشد تا توجه‌اش کاملا جلب شود.
بیماری که با کم خوابی به سراغ فرزندتان می‌آید:
براساس تحقیقات آکادمی اطفال آمریکا، کودکان در رده سنی ۶ الی ۱۲ سال باید هر شب بین ۹ الی ۱۲ ساعت بخوابند، خواب کمتر می‌تواند زمینه ساز ابتلای آنها به بیماری های مختلفی شود.
به گزارش خبرنگار حوزه کلینیک گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان؛ کارشناسان با مطالعه بر روی بیش از چهار هزار و ۵۲۵ کودک انگلیسی دریافته اند کم خوابی و بد خوابی کودکان رابطه مستقیمی با ابتلا به دیابت در بزرگسالی دارد.
کودکانی که کمتر از ۹ ساعت در طول شبانه روز می‌خوابیدند حامل ژن‌های ابتلا به دیابت بودند و بدن آنها در برابر انسولین از خود مقاومت نشان داده است.
با مطالعه بر روی شیوه زندگی افراد در بزرگسالی بسیاری از آنها در دوران کودکی دچار کم خوابی و بدخوابی بوده اند.
از جمله عوارض کم خوابی در کودکان می توان به چاقی و اضافه وزن، تشکیل توده عضلانی کم، تجمع چربی و قند در بدن، کاهش سطح هوش و علاقه به مصرف خوراکی‌های شیرین می‌توان اشاره کرد.
کارشناسان دانشگاه لندن براین اساس به والدین توصیه می‌کنند نظارت دقیق بر خواب کودک داشته باشند، زیرا هر یک ساعت کمبود خواب می‌تواند زمینه ساز ابتلا به دیابت در بزرگسالی آن ها شود.
کم خوابی زمینه سازابتلای کودکان به مرگبارترین بیماری مزمن عصرمدرن:
دیابت نوع 2در گذشته در افراد بالغ شیوع فراوان داشت و به دلایلی، چون عادت نادرست زندگی و مصرف فست فود و غذا‌های پرچرب و شیرین ایجاد می‌شد، اما اکنون بسیاری از نوجوانان به دلیل الگوی بد تغذیه و بی تحرکی دچار این بیماری شده اند و دنیا با یک چالش جدی مواجه است.
براساس تحقیقات آکادمی اطفال آمریکا، کودکان در رده سنی ۶ الی ۱۲ سال باید هر شب بین ۹ الی ۱۲ ساعت بخوابند، خواب کمتر می‌تواند زمینه ساز ابتلا به دیابت، فشار‌های روحی و استرس، ابتلا به فشارخون بالا، چاقی و افسردگی در سال‌های آینده آنها شود.
کم خوابی و بدخوابی کودکان همچنین سبب افزایش اشتها و تمایل آن ها به مصرف مواد غذایی بیش از حد مورد نیاز بدن می شود و کودکان را در معرض ابتلا به چاقی و دیابت قرار می‌دهد.
بر این اساس کارشناسان به والدین توصیه می‌کنند برنامه منظمی برای خواب کودکان خود در نظر بگیرند، حداقل یک ساعت قبل از خواب کودک اجازه استفاده از تبلت و تلفن همراه و سایر وسایل دارای صفحه نمایشگر با نور آبی را ندهند، سکوت را در خانه رعایت کرده و نور چراغ اتاق‌ها را کم کنند؛ همچنین می‌توانند قبل از خواب به فرزند خود برای داشتن خوابی عمیق نوشیدنی شیر کم چرب و بدون شکر دهند تا آماده استراحت شود.
منبع: باشگاه خبرنگاران جوان
- ۹۷/۰۷/۰۲
